Benedenloop van de IJzer /// Le cour inférieur de I'Yser

Landschappelijke entiteiten van Ijzervallei /// Entité paysagère de la Vallée de l'Yser

De IJzer mondt nabij Nieuwpoort uit in de Noordzee. Dagelijks staat de monding nog over een afstand van 3 km onder invloed van de getijden. De natuur is hier dan ook uniek, verschillende natuurreservaten zijn hier ook aanwezig, in eigendom van de Vlaamse overheid. Het gebied is afgebakend van Diksmuide tot aan de monding van de Ijzer. 


Historisch

De benedenloop van de IJzer heeft niet altijd op dezelfde plaats gelegen, de oorspronkelijke vallei van de Ijzer bevond zich een stuk meer naar het westen, zodat de rivier oorspronkelijk tussen Koksijde en Oostduinkerke in zee uitmondde.

Ergens na de 8e eeuw verliet de Ijzer haar oorspronkelijke benedenloop (de Avekapellegeul) om via de grote getijdengeul waarin ook de Spermaliegeul en de Testerepgeul uitkwamen, in zee uit te monden. Tot op de dag van vandaag volgt de Ijzer nog steeds deze ‘nieuwe’ benedenloop.

Waarschijnlijk bracht een catastrofale stormvloed de Ijzer en de grote getijdengeul in het westen op de één of andere manier met elkaar in verbinding. Ergens in de periode tussen de 9de en de 11de eeuw ‘promoveerde’ er dus een getijdengeul tot rivierbedding.

De benedenloop van de Ijzer werd gekanaliseerd in 1640, de oude loop van de Ijzer is nog bewaard. Kreek van Nieuwendamme, vandaag schijnbaar niet meer dan een klein grachtje. De oude en nieuwe Ijzer komen samen ten noorden van de E40 en de Uniebrug, ter hoogte van de Nieuwendammeweg.

De Ijzerrivier speelde ook een belangrijke rol tijdens de Eerste Wereldoorlog. Aan de Ganzenpoot in Nieuwpoort komen verschillende afwateringskanalen samen met de Ijzer. Een ingewikkelde sluizensysteem houdt alles onder controle. Tijdens WOI werd er bewust een grote overstroming gecreëerd om de opmars van de Duitse troepen te stoppen. Meteen werd de oorlog een stellingenoorlog in de modder.


Visueel

Je ziet de Dijk en Ijzer, vanop de dijk is er een ruim zicht over de polderomgeving; kerken dienen als oriëntatiepunten en landmarks. Door het vlakke reliëf zijn er verre zichten mogelijk en naast vele delen van de Ijzer is ook een fiets-en wandelpad aanwezig.


Ruimte en structuur

Meanderende Ijzer ten noorden van Diksmuide volledig gestructureerd door de Ijzer en er zijn ook jaagpaden nog aanwezig die historisch gezien dienden voor de scheepvaart.


Geologie


Quartair


         Holoceen


                   Zand en Klei



Fysisch

De IJzer is een typische laaglandrivier. Ongeveer twee derde van de totale lengte is gelegen in een gebied met nauwelijks verval.

Bij dergelijke waterlopen worden de natuurlijke waterpeilschommelingen hoofdzakelijk bepaald door de hoeveelheid neerslag en de breedte van de vallei. De Ijzer vertoont grote debietveranderingen waardoor naburige gebieden waterrijk zijn en onderhevig aan overstromingen. De winter- en de zomerbedding van de Ijzer zijn heel verschillend van oppervlakte.

In perioden met veel en langdurige neerslag of toevoer van smeltwater vertoont de stroom een brede winterbedding. De zomerbedding is veel smaller aangezien er in de zomer minder neerslag valt en de stroom minder wordt gevoed.


Bodem

Polders en broeken zijn er zeer drassige, laaggelegen gebieden op minder dan 5 m boven de zeespiegel. De bodem is vruchtbaar maar verzadigd met water en om landbouw mogelijk te maken, werd een netwerk van grachten en kanalen gegraven en werden drainagebuizen aangelegd langs waar het bodemwater kan afgevoerd worden naar de zee. Sinds lang is de IJzer geen natuurlijke waterloop meer. Door bedijkingen, kanalisatie en sluizen heeft de mens de Ijzervallei erg naar zijn hand gezet. Deze constructies werden aangelegd om de overstromingen van de IJzer te bedwingen en om bevaarbare routes naar de zee te creëren. Het water van de natuurlijke waterlopen in de buurt van de IJzer, stroomafwaarts van Diksmuide, komt door de indijking niet meer in de IJzer terecht. Al dat oppervlaktewater wordt verzameld in afwateringskanaaltjes en rechtstreeks naar de Ganzenpoot afgeleid.



///



L'Yser se jette dans la Mer du Nord à proximité de Nieuport. Chaque jour, l'embouchure se trouve encore sur une distance de 3 km sous l'influence des marées. La nature y est également unique et plusieurs réserves naturelles, appartenant aux autorités flamandes, y sont présentes. La zone est délimitée de Dixmude à l'embouchure de l'Yser.


D'un point de vue historique

Le cours inférieur de l'Yser n'a pas toujours été à la même place. La vallée originale de l'Yser se trouvait un peu plus à l'ouest, si bien que la rivière se jetait initialement dans la mer entre Coxyde et Oostduinkerke.

Un peu après le VIIIe siècle, l'Yser a quitté son cours inférieur original (l'Avekapellegeul) pour se jeter dans la mer via la grande crique dans laquelle se jetaient également le Spermaliegeul et le Testerepgeul. Jusqu'à présent, l'Yser suit toujours ce « nouveau » cours inférieur.

Un raz-de-marée catastrophique a probablement mis l'Yser et la grande crique à l'ouest en contact de l'une ou l'autre manière. Quelque part entre le IXe et le XIe siècle, une crique a donc été « promue » au rang de lit de rivière.

Le cours inférieur de l'Yser a été canalisé en 1640, l'ancien cours de l'Yser est encore conservé. La crique de Nieuwendamme n'est aujourd'hui apparemment plus qu'un petit fossé. L'Ancien Yser et le Nouvel Yser se rejoignent au nord de l'E40 et du pont de l'Union, à hauteur de la Nieuwendammeweg.

La rivière de l'Yser a également joué un rôle important pendant la Première Guerre mondiale. Au Ganzenpoot à Nieuport, plusieurs canaux de drainage confluent avec l'Yser. Un système complexe d'écluses garde tout sous contrôle. Pendant la Première Guerre mondiale, une grande inondation a été délibérément créée afin de stopper la progression des troupes allemandes. La guerre s'est immédiatement transformée en guerre de positions dans la boue.


D'un point de vue visuel

On voit la Digue et l'Yser. Depuis la digue, on a une vue large sur les polders ; les églises font office de points d'orientation et de repères. En raison du relief plat, des vues lointaines sont possibles et, outre les nombreuses parties de l'Yser, un sentier cyclable et pédestre est aussi présent.


Espace et structure

L'Yser sinueux au nord de Dixmude est complètement structuré par l'Yser et il y a encore des chemins de halage qui servaient jadis à la navigation.


Géologie


Quaternaire


            Holocène


                     Sable et argile



D'un point de vue physique

L'Yser est une rivière de plaine typique. Les deux tiers environ de sa longueur totale sont situés dans une zone à faible déclivité.

Pour de tels cours d'eau, les variations naturelles du niveau de l'eau sont principalement déterminées par la quantité des précipitations et la largeur de la vallée. L'Yser présente d'importants changements de débit, ce qui rend les zones voisines riches en eau et les soumet à des inondations. Le lit majeur et le lit mineur de l'Yser sont d'une superficie très différente.

En périodes de précipitations intenses et de longue durée ou d'approvisionnement en eau de fonte, le cours d'eau présente un lit majeur large. Le lit mineur est bien plus étroit vu qu'en été, il tombe moins de précipitations et que le courant est moins alimenté.


Sol

Les polders et les marais sont très marécageux, zones de faible altitude à moins de 5 m au-dessus du niveau de la mer. Le sol est fertile mais saturé d'eau et pour permettre l'agriculture, un réseau de fossés et de canaux et des tuyaux de drainage ont été installés là où l'eau du sol peut être évacuée vers la mer. L'Yser n'est plus un cours d'eau naturel depuis longtemps. Grâce aux endiguements, aux canalisations et aux écluses, l'homme a plié la vallée de l'Yser à sa botte. Ces constructions ont été aménagées afin de maîtriser les inondations de l'Yser et de créer des voies navigables vers la mer. L'eau des cours d'eau naturels dans le voisinage de l'Yser, en aval de Dixmude, n'arrive plus dans l'Yser suite à l'endiguement. Toute cette eau de surface est collectée dans de petits canaux de drainage, puis directement déviée vers le Ganzenpoot.




Landschappelijke entiteiten /// Entité paysagère | B0605


Zoek hieronder het landschapssysteem waartoe het behoort en de andere landschapselementen in dit systeem /// Retrouvez le système paysager auquel elle appartient et les autres entités paysagères de ce système ci-dessous

KENNUNG :
77929
Hochgeladen von :
Léa LEMENU
Erstelldatum :
17/07/2024
Aktualisierungsdatum :
19/07/2024