Deûlémont est à l’embouchure de la Deûle. Par sa position frontalière (elle est aujourd’hui voisine de la commune belge de Comines-Warneton), Deûlémont a longtemps souffert d’invasions ou de passage de troupes : Allemagne, Pays-Bas d’Autriche, Espagne, Grande-Bretagne. Ce n’est que depuis la signature du Traité des limites du 16 mai 1769, que la Lys forme la frontière entre la France et la Belgique.
Au début du XXème siècle, la présence de la Lys et de la Deûle favorisent le trafic fluvial pour les nombreuses industries que comportent la commune et les échanges avec la Belgique s’intensifient. C’est d’ailleurs le long de ces cours d’eau qu’est installé un bureau des douanes.
Aujourd’hui, l’association d’Histoire locale a œuvré pour rendre hommage au riche passé de la commune. Un parcours « Au fil de l’eau » d’environ cinq kilomètres permet de découvrir de façon ludique l’Histoire et les paysages d’hier et d’aujourd’hui. Les anciennes cheminées de briqueterie, l’ancien poste de douane, les chemins de halage menant au port de plaisance agrémentent le parcours qui est une belle façon de faire perdurer les mémoires ou de faire découvrir aux plus jeunes les histoires du passé.
Deulemonde ligt aan de monding van de Deule. Door zijn grenspositie (het ligt nu dicht bij de Belgische stad Komen-Waasten), heeft Deulemonde lang geleden onder invasies of de passage van troepen: Duitsland, Oostenrijkse Nederlanden, Spanje, Groot-Brittannië. Pas sinds de ondertekening van het grensverdrag van 16 mei 1769 vormt de Leie de grens tussen Frankrijk en België.
Aan het begin van de 20e eeuw bevorderde de aanwezigheid van de Leie en de Deule het rivierverkeer voor de vele industrieën in de stad en de handel met België nam toe. Langs deze rivieren werd trouwens een douanekantoor geïnstalleerd.
Tegenwoordig heeft de plaatselijke geschiedenisvereniging van de stad gewerkt om hulde te brengen aan het rijke verleden van de stad. Een parcours ‘Langs het water’ van zo’n vijf kilometer laat je spelenderwijs de geschiedenis en de landschappen van gisteren en vandaag ontdekken . De oude schoorstenen van baksteen, de oude douanepost en de jaagpaden die naar de jachthaven leiden, sieren de route, een geweldige manier om herinneringen levend te houden of om de jongsten kennis te laten maken met de verhalen uit het verleden.
