Het Plateau van Wijnendale is een plateau centraal in de provincie West-Vlaanderen en bevindt zich aan de rechterzijde van de benedenloop van de IJzer. Het is een verhoging in het landschap met een zwak golvend reliëf, variërend tussen 20 en 50 meter; het omliggende lager gelegen land ligt ongeveer 20 meter hoog. Op de hoogte zelf liggen onder andere de dorpen Wijnendale en Aartrijke.
Het plateau heeft steilranden tot 5% in het zuiden en het westen. De noordelijke en oostelijke randen vertonen een zachtere helling. Plaatselijk dragen delen of verhogingen van het plateau een aparte naam. Zo vormen de Koekelareberg in Koekelare en de Ruidenberg in Ichtegem het zuidelijke deel. In het noorden ligt Aartrijke op een heuvel van het plateau. De helling van Torhout naar het plateau noemt men 't Hoge. In Wijnendale wordt het plateau diep doorsneden door een uitgegraven bedding de Groene 62, een voormalige spoorweg, nu een fietsweg.
Historisch
Het plateau van Wijnendale. Vanuit de wijk De Engel naar het zuiden kijkend, zie je het reliëfoppervlak duidelijk stijgen (naar een vlakke van 40 m). Dit is de noordelijke rand van het plateau van Wijnendale. Deze vlakke hoogte, met rondom zijn "steile" rand, is een overblijfsel van de erosie: De zand- en kleilagen in de omgeving werden weggespoeld, terwijl ze bij het huidige Wijnendale bleven liggen. Dit Wijnendale-plateau is dan ook een waterscheiding tussen drie beekstelsels: de Engelbeek naar het westen, de Moubeek naar het noorden en de Warandebeek naar het zuiden. De randen van liet plateau waren voor de trein te steil, daardoor heeft men dan aan beide kanten diepe sleuven met een trager oplopende helling in de plateaurand gegraven, zodat de treinen zonder problemen het bovenvlak van het plateau konden bereiken. Wijnendale passeer je in een diepe sleuf overspannen door bruggen in mooie baksteenbouw.
In zo'n sleuf heerst een apart microklimaat. Door de vochtige koelte groeit er een weelderige struikvegetatie. Op het plateau ontplooit zich een landschap grotendeels vrij van bewoning. Het oorspronkelijk bos- en heidelandschap werd pas in de laatste eeuwen gedeeltelijk in grote percelen akkerland omgezet. Grote stukken bos en dreven zijn er gebleven en zorgen voor een natuurlijke compartimentering van de ruimte. Bij het voormalig station van Wijnendale kijk je noordwaarts uit op het kasteeldomein d'Aertrycke, dat de provincie als wandeldomein openstelt. Meer zuidwaarts ligt het Warandebos, eertijds een jachtgebied van de heren. Hier is de natuur nog duidelijk in de open ruimte aanwezig: Een waardevol landschap.
Visueel
Het plateau van Wijnendale is een semi-gesloten karakter dat wordt gekenmerkt door compartimenten en afgesloten velden in een heuvelend landschap, met weinig verre zichten. Het regenwater dat in de zanden van het Wijnendale-plateau doordringt stoot op kleilagen en komt op enkele plaatsen in de plateau-rand tevoorschijn in bronnen. Waar het water wegloopt ontstaat een beek, die dan de plateaurand heeft ingesneden.
Aan de Heuvelstraat volgt e spoorwegbedding het dalletje van de Berenwegbeek. Je kunt de meanders van de beek, vergezeld door enkele knotwilgen, zien kronkelen door de laaggelegen weide naast het fietspad. Aan de voet van de dorpskern van Wijnendale bevindt zich het halfronde dalhoofd van deze beekvallei, een waardevol stukje dal landschap in een omgeving die sterk door menselijke aanwezigheid is bezet. Op het plateau ontplooit zich een landschap grotendeels vrij van bewoning. Het oorspronkelijk bos- en heidelandschap werd pas in de laatste eeuwen gedeeltelijk in grote percelen akkerland omgezet.
Ruimte en structuur
Het plateau is georiënteerd op Torhout en zelfs Brugge. N35, N33 en N32 zijn de belangrijkste lijnelementen in een moeilijker bereikbaar gebied. De landschappelijke structuur wordt bepaald door het bekenstelsel.
De Waterhoenbeek en de Waterbeek, de Veulbeek en de Meerlaanbeek als bovenlopen van de Kasteelbeek, wateren in essentie zuidwaarts af naar de Handzamevaart (deelbekken van de Ijzer). De beekstelsels van de Koolveldbeek/ Palingbeek/ Blekerijbeek-Trogbeek en de Vossebeek als zijbeek, alsook de Engelbeek en de Ijzerwegbeek als zijbeek, stromen in essentie noordwaarts af.
Fysisch
Dit gebied heeft een glooiend tot plaatselijk sterk glooiend landschap met hoogteverschillen die variëren van circa 10 meter boven zeespiegelniveau in het noorden. De "Beekput" tot circa 51 meter in het zuiden nabij het gehucht "De Reiger" (Zuster Clarastraat), de topzone van het "Plateau van Wijnendale". Het reliëf neemt af ten noorden en ten zuiden van het grondgebied. De kamlijn van het "Plateau van Wijnendale" fungeert als waterscheiding.
Bodem
We zitten in de Zandstreek. De Waterhoenbeek en de Waterbeek, de Veulbeek en de Meerlaanbeek dienen als bovenlopen van de Kasteelbeek en wateren in essentie zuidwaarts af naar de Handzamevaart (deelbekken van de Ijzer).
De beekstelsels van de Koolveldbeek/ Palingbeek/ Blekerijbeek-Trogbeek en de Vossebeek als zijbeek, alsook de Engelbeek en de Ijzerwegbeek als zijbeek, stromen in essentie noordwaarts af naar het grondgebied van Eernegem, en komen ofwel rechtstreeks terecht in de Moerdijkbeek-Moerdijkvaart, waar het oppervlaktewater verder noordwaarts over het Grootgeleed wordt afgeleid.
Actuele bossen situeren zich in het zuiden van het grondgebied, op de steilrand van het "Plateau van Wijnendale", met het zogenaamde "Wijnendalebos" en de uitlopers van het "Edewallebos".
Het "Plateau van Wijnendale", dat hier een hoogte van 45 meter bereikt heeft een ondoordringbare kleilaag of kleiig gesteente - een kleilaag van tertiaire oorsprong - verhindert dat het grondwater diep doordringt. Onder een dunne bovenlaag van quartair zand en paniseliaans zand met klei bestaat het plateau van boven naar onder uit een laag groen zand met glanzige zandsteen en glauconiet houdende grijze klei. De grote watervoorraad onder het plateau beperkt zich niet tot de oorsprong van één bron: er zijn zeven bronputten op de zuidelijke helling van het "Plateau van Wijnendale", die de oorsprong zijn van een aantal beken.
///
Le plateau de Wijnendale est un plateau central de la province de Flandre occidentale et se situe sur la rive droite du cours inférieur de l'Yser. Il s'agit d'une élévation du paysage au relief légèrement vallonné, variant entre 20 et 50 mètres ; les terres inférieures environnantes mesurent environ 20 mètres de haut. Les villages de Wijnendale et Aartrijke sont situés sur les hauteurs mêmes.
Le plateau présente des bords abrupts allant jusqu'à 5 % au sud et à l'ouest. Les bords nord et est présentent une pente plus douce. Localement, certaines parties ou élévations du plateau ont un nom distinct. Par exemple, le Koekelareberg à Koekelare et le Ruidenberg à Ichtegem forment la partie sud. Au nord, Aartrijke est située sur une colline du plateau. La pente de Torhout au plateau s'appelle Hoge. A Wijnendale, le plateau est profondément recoupé par un lit creusé, le Groene 62, une ancienne voie ferrée, aujourd'hui une piste cyclable.
D'un point de vue historique
En regardant vers le sud depuis le quartier De Engel, on voit clairement la surface du relief s'élever (jusqu'à 40 m). C'est la limite nord du plateau de Wijnendale. Cette hauteur plate, avec son bord « raide » tout autour, est un vestige de l'érosion : les couches de sable et d'argile de la région ont été emportées, alors qu'elles sont restées dans l'actuelle Wijnendale. Ce plateau de Wijnendale constitue donc une ligne de partage des eaux entre trois systèmes de cours d'eau : l'Engelbeek à l'ouest, le Moubeek au nord et le Warandebeek au sud. Les bords du plateau étaient trop raides pour le train, c'est pourquoi des tranchées profondes avec une pente plus lente ont été creusées des deux côtés au bord du plateau, afin que les trains puissent atteindre la surface supérieure du plateau sans aucun problème. Wijnendale, vous passez dans une rainure profonde enjambée par des ponts en belle construction en brique.
Il existe un microclimat particulier dans une telle tranchée. La fraîcheur humide provoque la croissance d’une végétation arbustive luxuriante. Un paysage en grande partie libre d'habitation se déroule sur le plateau. Le paysage forestier et de landes d'origine n'a été que partiellement transformé en grandes parcelles de terres arables au cours des derniers siècles. De vastes zones de forêt et d'avenues sont restées et assurent un compartimentage naturel de l'espace. Depuis l'ancienne gare de Wijnendale, vous regardez vers le nord le domaine du château d'Aertrycke, que la province a ouvert comme domaine de promenade. Plus au sud se trouve le Warandebos, autrefois domaine de chasse des seigneurs. Ici, la nature est encore clairement présente dans l'espace ouvert : un paysage précieux.
D'un point de vue visuel
Le plateau de Wijnendale est un caractère semi-fermé caractérisé par des compartiments et des champs clos dans un paysage vallonné, avec peu de vues lointaines. L'eau de pluie qui pénètre dans les sables du plateau de Wijnendale frappe les couches d'argile et émerge en sources à certains endroits du bord du plateau. Là où l'eau s'écoule, un ruisseau est créé, qui coupe ensuite le bord du plateau.
A la Heuvelstraat, la voie ferrée suit la vallée du Berenwegbeek. On aperçoit les méandres du ruisseau, accompagnés de quelques saules têtards, qui serpentent dans la prairie basse jouxtant la piste cyclable. Au pied du centre du village de Wijnendale se trouve la tête de vallée semi-circulaire de cette vallée fluviale, un élément précieux du paysage de vallée dans un environnement fortement occupé par la présence humaine. Un paysage en grande partie libre d'habitation se déroule sur le plateau. Le paysage forestier et de landes d'origine n'a été que partiellement transformé en grandes parcelles de terres arables au cours des derniers siècles.
Espace et structure
Le plateau est orienté vers Torhout et même Bruges. Les N35, N33 et N32 sont les éléments de ligne les plus importants dans une zone plus difficilement accessible. La structure du paysage est déterminée par le système de cours d'eau.
Le Moorhoenbeek et le Waterbeek, le Veulbeek et le Meerlaanbeek en tant que sources du Kasteelbeek, s'écoulent essentiellement vers le sud jusqu'au Handzamevaart (sous-bassin de l'Ijzer). Les systèmes hydrographiques du Koolveldbeek/Palingbeek/Blekerijbeek-Trogbeek et du Vossebeek en tant que cours d'eau secondaire, ainsi que de l'Engelbeek et de l'Ijzerwegbeek en tant que cours d'eau secondaires, s'écoulent essentiellement vers le nord.
D'un point de vue physique
Cette zone présente un paysage vallonné à parfois très vallonné avec des dénivelés variant d'environ 10 mètres au-dessus du niveau de la mer au nord. Le "Beekput" jusqu'à environ 51 mètres au sud près du hameau de "De Reiger" (Zuster Clarastraat), la zone supérieure du "Plateau van Wijnendale". Le relief diminue au nord et au sud du territoire. La ligne de crête du "Plateau van Wijnendale" fonctionne comme une ligne de partage des eaux.
Sol
Nous sommes dans le Zandstreek. Le Moorhoenbeek et le Waterbeek, le Veulbeek et le Meerlaanbeek servent de cours supérieur au Kasteelbeek et s'écoulent essentiellement vers le sud jusqu'au Handzamevaart (sous-bassin de l'Ijzer).
Les systèmes hydrographiques du Koolveldbeek/ Palingbeek/ Blekerijbeek-Trogbeek et du Vossebeek en tant que cours d'eau secondaire, ainsi que de l'Engelbeek et de l'Ijzerwegbeek en tant que cours d'eau secondaires, s'écoulent essentiellement vers le nord jusqu'au territoire d'Eernegem et aboutissent directement dans le Moerdijkbeek. -Moerdijkvaart, où les eaux de surface sont détournées plus au nord vers le Grootgeled.
Les forêts actuelles sont situées au sud du territoire, sur le bord abrupt du "Plateau de Wijnendale", avec ce qu'on appelle le "Wijnendalebos" et les contreforts du "Edewallebos".
Le « plateau de Wijnendale », qui atteint ici une hauteur de 45 mètres, possède une couche d'argile imperméable ou roche argileuse - une couche d'argile d'origine tertiaire - qui empêche les eaux souterraines de pénétrer en profondeur. Sous une fine couche supérieure de sables quaternaires et de sables paniséliens argileux, le plateau est constitué de haut en bas d'une couche de sables verts avec des grès brillants et des argiles grises glauconites. L'importante réserve d'eau sous le plateau ne se limite pas à l'origine d'une seule source : il y a sept puits de source sur le versant sud du « plateau de Wijnendale », qui sont à l'origine de plusieurs ruisseaux.
Landschappelijke entiteiten /// Entité paysagère | D0302
Zoek hieronder het landschapssysteem waartoe het behoort en de andere landschapselementen in dit systeem /// Retrouvez le système paysager auquel elle appartient et les autres entités paysagères de ce système ci-dessous
