Bossen rond Houthulst /// Forêts autour de Houthulst

Landschappelijke entiteiten van Houtland van het Westland /// Entité paysagère du Houtland du Westland

De bossen rond Houthulst is een gebied in de Belgische provincie West-Vlaanderen. Het Vrijbos in Houthulst behoort ook tot deze bossen en het is met zijn 350 hectare één van de grotere bossen in West-Vlaanderen. Het is een belangrijk bedevaartsoord door de Lourdesgrot in het deeldomein Rotsebos. Loofbomen zetten de toon in de bossen, waarvan sommigen wel 100 jaar zijn. Spechten, roofvogels, reeën, vleermuizen en de felgeel gekleurde wielewaal zijn maar enkele van de vele gasten in de bossen.


Historisch

Deze bossen waren een geliefd onderduikplaats, tot zo’n honderd jaar geleden nog meer dan duizend hectare groot was, en in de vroege middeleeuwen zelfs deel uitmaakte van een reusachtig boscomplex van ongeveer 4.000 hectare, dat zich uitstrekte tussen Ieper, Diksmuide, Wijnendale en Roeselare.

Na de Eerste Wereldoorlog werd door het ministerie van Defensie een munitiedepot en ontmijningscentrum opgericht in het fel gehavende Vrijbos, dat in de jaren daarna wel systematisch werd heraangeplant en weer uitgebreid. Tot vandaag maakt dit militair domein nog altijd het hart uit van het Vrijbos. Het vormt, samen met het publiek toegankelijke domeinbos errond, een van de grootste groene longen van West-Vlaanderen. Dit domeinbos, dat wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos, bestaat uit drie afzonderlijke bosgebieden: het eigenlijke Vrijbos (74 ha), het Eenzaamheidsbos (14 ha) en het Pottebos (30 ha). Dat laatste situeert zich iets wat afgelegen, ten zuiden van Jonkershove.


Visueel

De paden hebben een dreefachtig karakter. Ze zijn vrij rechtlijnig aangelegd en verdelen het bossen van Houthulst in regelmatige blokken met namen als Keunebos, Sneppebos, Vossebos,.. Het overgrote deel van het Vrijbos bestaat uit jong, gemengd ongelijkjarig loofbos: voornamelijk zomereik met een rijke bijmening van beuk, gewone esdoorn, berk en es, en een onderetage van tamme kastanje en lijsterbes. Via één van de hoofdpaden naar de Vossedreef, loop je langs de rand van het militaire domein van de ontmijningsdienst DOVO. Het dient momenteel hoofdzakelijk voor de opslag van springtuigen, afkomstig uit beide wereldoor-logen, die nog steeds her en der worden gevonden in de akkers en weilanden. Je vangt er zeker een glimp op van het natuurrijke gebied achter de omheining. Dit militair domein is niet toegankelijk voor bezoekers.


Ruimte en structuur

Het is een vrij symmetrisch bos, gekenmerkt door zijn dreven en er zijn vele bosontginningen duidelijk zichtbaar aan de randen. Het Vrijbos bestaat voor 80 procent uit loofhout en voor 20 procent uit naaldhout. De belangrijkste boomsoort is de zomereik. Ook word het doorsneden door onverharde dreven of bosbeekjes.


Geologie


Eoceen


       Quartaire bedekking



Fysisch

Bij het bosbeheer krijgen de inheemse loofhoutsoorten zoals zomereik, beuk, gewone es en zwarte els de voorkeur. Dunningen (selectieve kapping) en open plekken verhogen de lichtinval en zorgen voor bijkomende diversiteit in het bos. Ter hoogte van de Vossedreef is een perceel waar de typische planten en dieren van de heide opnieuw alle kansen krijgen. Voor de amfibieën worden de bestaande poelen geruimd en er worden nieuwe gegraven. Andere waterdieren worden op hun wenken bediend door de strakke, rechtgetrokken bosbeekjes, zoals de Corverbeek in het Pottebos, opnieuw te laten meanderen. Zo komt er meer variatie in waterdiepte en stroomsnelheid.


Bodem

Rondom het militaire munitiedepot is er sinds 1918 een streng maaibeheer omwille van het brandgevaar. Dit beheer zorgt voor een verarming van de zandleembodem. De vegetatie heeft een heideachtig karakter. Her en der werden ook putten gegraven die dienen als waterbevoorrading. Dit zorgt ervoor dat de natuurwaarde van dit gebied zeer waardevol is.



///



Les forêts autour de Houthulst sont une zone de la province belge de Flandre occidentale. Le Vrijbos à Houthulst fait également partie de ces forêts et, avec ses 350 hectares, c'est l'une des plus grandes forêts de Flandre occidentale. C'est un lieu de pèlerinage important en raison de la grotte de Lourdes dans le sous-domaine de Rotsebos. Les arbres à feuilles caduques donnent le ton dans les forêts, dont certains ont jusqu'à 100 ans. Les pics, les oiseaux de proie, les cerfs, les chauves-souris et l'oriole de couleur jaune vif ne sont que quelques-uns des nombreux habitants des bois.


D'un point de vue historique

Ces bois étaient une cachette populaire jusqu'à ce qu'il y a environ cent ans, elles s'étendent sur plus de mille hectares et, au début du Moyen Âge, elles faisaient même partie d'un immense complexe forestier d'environ 4 000 hectares, qui s'étendait entre Ypres, Dixmude, Wijnendale et Roulers.

Après la Première Guerre mondiale, le ministère de la Défense a créé un dépôt de munitions et un centre de déminage dans la ville gravement endommagée de Vrijbos, puis la forêt a été systématiquement replantée et agrandie dans les années qui ont suivi. Ce domaine militaire constitue encore aujourd'hui le cœur du Vrijbos. Avec la forêt accessible au public qui l'entoure, elle forme l'un des plus grands poumons verts de Flandre occidentale. Cette forêt domaniale, gérée par l'Agence de la Nature et des Forêts, se compose de trois zones forestières distinctes : le Vrijbos actuel (74 ha), la Forêt de la Solitude (14 ha) et le Pottebos (30 ha). Ce dernier est situé un peu à l'écart, au sud de Jonkershove.


D'un point de vue visuel

Les chemins ont un caractère de dérive. Ils sont disposés de manière assez linéaire et divisent les forêts de Houthulst en blocs réguliers portant des noms tels que Keunebos, Sneppebos, Vossebos, etc. La grande majorité du Vrijbos est constituée de jeunes forêts mixtes de feuillus d'âge inégal : principalement chêne pédonculé avec un riche ajout de hêtre et d'érable, de bouleau et de frêne, et un sous-étage de châtaignier et de sorbier. Via l'un des chemins principaux menant à Vossedreef, vous longez le domaine militaire du service de déminage DOVO. Il est actuellement principalement utilisé pour le stockage d'explosifs des deux guerres mondiales, que l'on trouve encore ici et là dans les champs et les prairies. Vous apercevrez certainement l'espace naturel derrière la clôture. Ce domaine militaire n'est pas accessible aux visiteurs.


Espace et structure

Ce sont des forêts assez symétriques, caractérisées par ses avenues et de nombreuses clairières bien visibles en lisière. Le Vrijbos est composé à 80 pour cent de bois de feuillus et à 20 pour cent de bois de conifères. L'espèce d'arbre la plus importante est le chêne pédonculé. Il est également traversé par des avenues non pavées ou des ruisseaux forestiers.


Géologie


Éocène


        Couverture quaternaire



D'un point de vue physique

Dans la gestion forestière, la préférence est donnée aux essences feuillues indigènes telles que le chêne, le hêtre, le frêne commun et l'aulne noir. L'éclaircie (abattage sélectif) et les zones ouvertes augmentent l'incidence de la lumière et apportent une diversité supplémentaire dans la forêt. Il y a une parcelle près du Vossedreef où les plantes et les animaux typiques de la bruyère ont à nouveau toutes leurs chances. Les mares existantes sont dégagées pour les amphibiens et de nouvelles sont creusées. D'autres animaux aquatiques serpentent à nouveau dans les ruisseaux forestiers serrés et redressés, comme le Corverbeek dans le Pottebos. Cela crée davantage de variations dans la profondeur de l’eau et la vitesse d’écoulement.


Sol

Depuis 1918, une gestion stricte du fauchage est en place autour du dépôt de munitions militaires en raison du risque d'incendie. Cette gestion se traduit par un appauvrissement des sols limono-sableux. La végétation a un caractère de bruyère. Des puits furent également creusés ici et là pour servir d'approvisionnement en eau. Cela garantit que la valeur naturelle de cette zone est très précieuse.



Landschappelijke entiteiten /// Entité paysagère | D0111


Zoek hieronder het landschapssysteem waartoe het behoort en de andere landschapselementen in dit systeem /// Retrouvez le système paysager auquel elle appartient et les autres entités paysagères de ce système ci-dessous

Project owner(s)
Provincie West-Vlaanderen
CAUE du Nord
Designer(s) - project manager(s)
Universiteit Gent - Departement Geografie - UGENT
Partner(s)
REGIONAAL LANDSCHAP WEST-VLAAMSE HEUVELS vzw (RLWH)
Regionaal Landschap Westhoek
Start date :
2015
IDENTIFIER :
66116
Put online by :
Vincent BASSEZ
Creation date :
07/10/2022
Update date :
17/07/2024